Spor Yorgunluğu ve Tedavisi

Spor yaparken yorgunluk sezildiğinde ve terleme başlayınca sporu bırakmak gerekir. Böyle olmazsa kısa süre sonra vücutta yorgunluk hissi başlayacak, devam edilirse büyük yorgunluk hissedilebilecektir. Bu durum hekimlerin istemediği bir durumdur. Fakat çeşitli sebeplerle yapılan spor bu amacı aşıp yorgunluk verebilir. Bu durumun düzeltilmesi ve tedavisi için hekimler yapılması gerekenleri kurallar haline getirmişlerdir.

Osmanlı hekimleri yorgunluğu dört bölümde tanıtırlar;

a) Kurhî

b) Temdûdî

c) Veremî

d) Kaşağı yorgunlukları.

Biz bunları daha kolay anlamak için; Birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü derecedeki yorgunluklar olarak ele alacağız.

Birinci derecedeki yorgunlukta; Bütün vücutta ve organlarda hissedilen büyük acı ve ağrı vardır. Organlarda bazen öyle bir yorgunluk olur ki el değdirince veya hareket ettirince yaralarda olan acı gibi ağrı olur. Bunun sebebi vücutta oluşan istenmeyen maddelerdir. Vücut ve organlar çok ısınmıştır, sırt soğuktur ve üşür, hatta titreme bile başlar.

Böyle durumlarda sıcak su dolu küvete girip içinde ağır ağır ovulup masaj yapılmalıdır. Biraz rahatlayınca vücuda sıcak nitelikteki yağlar sürülmelidir. Papatya yağı, dereotu tohumu yağı ve hatmi tohumu yağı bu yağlardandır. Sonra sıcak hamama girilmelidir. Böyle rahatsızlık içinde olanlar, hafif yiyeceklerden olan koruk suyuyla pişirilmiş piliç eti, arpa çorbası, kabak kalyesi, ıspanak kalyesi ve benzerlerini pişirip yemelidir.

ikinci derecedeki yorgunlukta; Spor yapan şahıs kol ve bacaklarının çekildiğini sanır, damarlarında ve eklemlerinde hararet ve dolgunluk hissedip zorlukla ve zahmetle hareket eder. Bunun sebebi de kaslarda birikmiş ve atılamamış olan fazlalıklar ve bunun sonucunda oluşup bir çeşit dolaşan havadır. Bu acı ve ağrılar uzun sürer ve günlerce geçmez.

Böyle durumlarda yine sıcak su banyosuna girip kendini yavaş yavaş ovdurmak, sıcak nitelikteki yağları sürünmek ve sık sık sıcak hamama girilmelidir. Bu arada hafif yiyecekler yiyerek bu acılardan kurtulmaya çalışılmalıdır.

Üçüncü derecedeki yorgunluğun belirtileri de şöyledir; İnsanın vücudu ısınır, teni sıcaktır, damarlar ve kaslar dolu dolu olur, kaslara el değdirildiği zaman şiş bir uzvun ağrısı gibi ağrır ve organlarını pişmiş gibi hisseder. Bunun sebebi vücutta acı veren maddelerin oluşmasıdır. Bu durumda yapılması gereken üç şey vardır; Bağırsakların boşaltılması, kusma ve az yemektir. Bunlar mutlaka uygulanmak, tamamen geçene kadar az yemek yenmelidir. Vücuttaki hararet de soğuk nitelikteki şerbetler ile teskin edilir. Bu şerbetlere örnek olarak; gül şerbeti, menekşe ve limon şerbeti verilebilir. Kasların kasılması ve ağrısı için de aynı şekilde; Sıcak suya girmek, sık sık hamama gitmek ve sıcak nitelikteki yağlarla vücudun ovulması gerekir. Ayrıca dinle-nilmelidir.

Dördüncü derecedeki yorgunluğun belirtileri; insan vücudunda ve bütün organlarında kuruluk hisseder. Sebebi, birkaç zor işin bir arada yapılması, aşırı terleme, yorulma, çok sıcakta kalma ve bu arada az yemektir. Kendinde yorgunluk ve kuruluk hissedenler; Öncelikle sıcak su dolu küvete girmelidirler. Bu banyoya faydalı bitkileri de kaynatıp ilave etmelidir. Bundan başka hamama girmek ve diğer yorgunluklarda sayılan yağlarla yağlanmak da şifadır. Yemeklerden yumuşak, iyice pişen yiyecekler yemeli ve şerbetler içilmelidir. Badem yağı ve şekerli şerbetler içilmeli, paça, haşlanmış veya kebap olmuş etler yenmelidir. Böyle durumda kavrulmuş veya şişte çevrilmiş etler de yenilebilir.