Marketler Online Siparişlere Yetişmeye Çalışıyor

BÜTÜN dünyayı eve hapseden koronavirüs, sokağa çıkmamaya çalıştığımız ve teması en aza indirdiğimiz şu günlerde alışveriş alışkanlıklarımızı temelden değiştirdi. Hayatta internetten sipariş vermem, dokunmadan almam diyenler bile bu fikirlerinden vazgeçtiler ve siparişlerini internetten vermeye başladılar. Dergimizde bu konudaki değişikliklere sıkça yer veriyoruz. Elektronikten giyime, sanattan kitaba bu alandaki hareketliliği aktarmıştık. Online satışın en eski olduğu alanlardan biri de hiç kuşkusuz marketler. Neredeyse Türkiye’ye internetin gelmesinden hemen sonra marketler online satışlarla ilgili yatırımlar yaptılar. Bugün Migros, Carrefoursa gibi ulusal market zincirleri, Al 01, Şok gibi discount marketler yoğun bir şekilde online sipariş alıyorlar. Yerel marketler de bu konuda oldukça iddialılar.

Salgınla mücadele kapsamında kafeler, restoranlar kapanınca ev dışı tüketim bitti. Bunun yerine ev içi tüketimde patlama oldu. Evde tüketim normal zamanlarda çalışan ailelerde bir öğüne kadar düşmüşken bu dönemde geleneksel üç hatta dört öğüne ulaştı. Haliyle bu durum marketlerin satışlarına yansıdı. O kadar yoğunluk yaşanıyor ki normal zamanlarda bir gün sonra teslim edilen siparişler bazı dönem lerde 7 güne kadar ulaşıyor. Bu yoğunluk sonrası market zincirleri yeni istihdamlarla ekiplerini güçlendirip bu zamanı geriye çekmeye çalışıyor. Tabi ki bölgelere göre teslimat süreleri farklılıklar gösteriyor. Ancak evde kal çağrılarının en çok etkili olduğu noktalarda süre uzuyor. Tüm desteklere ve yeni işe alımlara rağmen bazı marketler için ilgili yatırımlar yaptılar. bu takvim bir haftayı bulmuş durumda. Yapılan yatırımlarla Migros teslim sürelerini iki güne kadar indirirken Carrefoursa’da teslim süreleri hala 6 günü buluyor. Bu haber için Carrefoursa’ya da sorularımızı gönderdik ama süre indirimi konusunda bir cevap alamadık.

5 BİN KİŞİ ALDI

Türkiye’nin ilk sanal marketi olarak kurulan Migros Sanal Market’in bugün 6 milyon tüketicisi bulunuyor. Normal dönemde de Migros müşterileri Sanal Market’i yoğun kullanıyordu. Migros Ticaret A.Ş. Büyük Mağazacılık, Toptan ve E-Ticaret Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Bartın, “İçinden geçtiğimiz olağanüstü dönemde, Türkiye’nin en yaygın online gıda platformu olan Migros Sanal Market ile hizmet verdiğimiz il sayısını 60’tan 75’e, mağaza sayısını ise son bir buçuk ayda iki katma çıkardık” diyor. Bartın’ın verdiği bilgilere göre, bu dönemde en çok sipariş meyve – sebze, Türk kahvesi, maden suyu, süt, su, ıslak mendil, makarna, ekmek, yumurta, un ve pirinç olmuş. İl sayısını 81’e çıkarmak için çalıştıklarını belirten Bartın, şu değerlendirmeyi yapıyor: “Son iki yıl içinde Sanal Market üst üste yüzde 75 büyümüştü. Bu dönemde Sanal Market’te tam dört kat artan bir talep var. 60 yaş üstü müşteri sayımız üç kat arttı. Migros Hemen hizmeti sunduğumuz mağaza sayımızı yüzde 50 artırdık. Mağazadan teslim seçeneğini de hayata geçirdik. Sipariş teslim edilene kadar paketli ürünler özel hijyenik kasalarda, soğuk ürünler ise 0-4 derece arasında muhafaza ediliyor. 45 bin kişilik çalışan ailemize 5 bin ek istihdam sağladık.”

1 MİLYON ÜYE

2008’de kurulan A-101 bugün 9 binin üzerinde mağazasıyla Türkiye’nin en yaygın discount market zinciri konumunda. 81 il ve her ilçede faaliyet gösteriyor. Günde 4 milyon, ayda 130 milyon fiş kesiyor. Firma online tarafta da iddialı adımla atıyor. Firma internet üzerinden “ satışlara 2018’de başlamıştı. Firmanın E-Ticaretten sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Orhan Dağlıoğlugil’in verdiği bilgiye göre, A101.com.tr, koronavirüs öncesi günlük ortalama 2 bin yeni üye kazanırken, 10 Mart sonrası bu sayı günlük 5 binler seviyesine yükselmiş. Üye sayısı Mart sonunda toplam 1 milyon adede ulaşmış. Dağlıoğlugil, “A101.com.tr Türkiye’nin en çok ziyaret edilen gıda perakende sitesi, günde ortalama 300 bin ziyaret alıyoruz. 10 Mart tarihi sonrası müşteri trafiğimiz bir önceki aya göre yüzde 45 üzerinde, 2019 Mart’a göre yüzde 100’ün üzerinde arttı” diyor. Günlük siparişlerin normal dönemde günlük 2 bin seviyesinde olduğunu, 10 Mart’tan sonra ise bu sayının 3 binin üzerine çıktığını belirten Dağlıoğ-lugil, “Bu dönemde sepet ortalama değerimiz 220-270 TL” diyor. Firma, artan siparişlere paralel olarak ekibi de yüzde 30 büyütmüş.

Müşteriler koronavirüs vakalarının tespit edildiği ilk dönemde, yoğun olarak un, süt, bakliyat, makarna gibi temel gıda malzemeleri, deterjan, sabun gibi temizlik ürünleri ve kağıt ürünlerine yönelik sipariş vermiş. Koruyucu önlemlerin benimsenmesi ve ilk haftalar sonrasında gıda ürünlerinde bisküvi, çay, kahve gibi ürünler artarken kişisel temizlik/bakım ürünleri-yoğun şekilde tercih edilmeye devam etmiş. Dağlıoğlugil, “Normal dönemde, 2-3 iş günü içinde müşteri siparişlerinin kargo ile teslimini sağlıyoruz. Bu dönemde müşteriye teslim süremiz 5-6 günlere çıktı” diyor.

Firma, Mayıs’ta A-101 Kapıda uygulamasını devreye alacak. Dağlıoğlugil, “Mayıs 2020 itibariyle mağazalarımızdan müşterilerimize gün içinde randevu ile doğrudan teslimat yapacağımız ‘A 101 Kapıda’ uygulamamızı devreye almak için çalışıyoruz. Hedefimiz uygulamayı hızla yaygınlaştırmak. Güçlü bir istihdam sağlayacağız” diyor.

“EN HIZLISIYIZ” DİYOR

Şok Marketler Zinciri 7 binden fazla mağazasıyla discount alanda hizmet veriyor. Firma internet satışı için ciddi yatırım yaptı. 2017’den buyana Cepte ŞOK uygulaması üzerinden bu hizmeti veriyor. Bazı zincirlerde teslimat süreleri 6 güne kadar uzarken Cepte ŞOK, yaygın mağaza avantajını kullanarak aynı günde siparişleri ulaştırıyor. Başlangıçta “Mobilden sipariş ver, marketten gel al” şeklinde yapılan uygulama korona sonrası adrese teslim sistemini de hayata geçirildi.

Şok Market Genel Müdürü Uğur Dcmirel, “Mahallemizdeki komşularımıza hizmet vermek için bu projeye başladık. 500 metreden uzak mesafeye bu hizmeti vermiyoruz. Yüklü siparişleri ise bölge yöneticilerinin araçlarıyla teslim ediyoruz. Mahallenin marketiyiz. Müşterilerimize gün içerisinde belirledikleri teslimat saatinde siparişlerini ulaştırıyoruz. 7 binden fazla mağazamızda adrese teslimat hizmeti sunuyoruz” diyor.

Cepte ŞOK hizmeti için son bir ayda 600’ün üzerinde yeni istihdam sağlamış ve işe alım-lar devam ediyor. 2020 sonuna kadar toplamda 5 bin kişinin istihdam edilmesi hedefleniyor.

YERELLER DE İDDİALI

Yerel marketler Türkiye’de oldukça güçlü. Bulundukları bölgelerde hem ulusal hem de discount marketleriyle kıran kırana rekabet ediyorlar. Onur Marketler Zinciri, Sarıyer Market, Mopaş, Pehlivanoğlu, Al-tunbilek gibi yerel zincirler online satışlarıyla da öne çıkıyorlar. Sarıyer Market’in sahibi İhsan Korkmaz 12 yıldır online satış yaptıklarını belirtiyor. Salgın sonrasında müşteri sayısında ciddi artış olduğunu belirten Korkmaz, “Salgın öncesi online satışlarımız toplam ciromuzun yüzde 8’ini oluşturuyordu. Şimdi yüzde 30’a ulaştı. Bu oranın yüzde 50’ye gelmesini öngörüyorum” diyor. Aşırı talip nedeniyle muhasebede görevli çalışanları bile sanal markete yönelttiklerini belirten Korkmaz, “önceleri telefonla da sipariş alıyorduk. Yoğunluk nedeniyle artık sadece internet üzerinden sipariş alıyoruz. Sabah 6.00’dan gece 1.00’e kadar çalışıyoruz. Bu alana yatırım yapıyoruz. Yeni istihdamlar olacak” diyor. Korkmaz’ın verdiği bilgiye göre siparişlerin yüzde 25’ini şarküteri ve süt ürünleri, yüzde 20’sini meyve sebze, yüzde 15’ini ise et oluşturuyor. Temizlik ürünleri ve diğer siparişler ise geri kalan yüzde 40’ı oluşturuyor. Sarıyer Market, Hepsiburada.com ve N11.com üzerinden de satış yapıyor.

“TRAFİK 10 KAT ARTTI”

Marmara Bölgesi’nin güçlü market zincirlerinden Onur Market de 2015’ten bu yana online hizmet veriyor. Firmanın Yönetim Kurulu Başkanı Cemal Özen, “Internet sitemizi ve mobil aplikasyonumuzu yeniledik, iş modelimizde güncellemeler yaparak Ocak 2020’de yeniden online’a başladık” diyor. Ocak ve Şubat’ta müşteri sayılarının bin 500’lerde olduğunu belirten özen, Salgınla internet satışı trafiğimizde 10 kat artış oldu. Online taraftaki personelimizi dört kat artırdık. Siparişleri bir gün sonra teslim ediyoruz. Online siparişlerde sepet ortalamamız 210 TL” diyor. Müşterilerin sipariş verdiği ilk 10 ürünü domates, patates, un, dana kuşbaşı, sıvıyağ, portakal, piliç bütün, beyaz peynir, pirinç, şeker oluşturuyor. Hacim olarak ilk on ürün içine girmese de kişisel bakım ve ev temizlik ürünlerinde de oldukça yüksek talep var.

En çok talep gören ürünler

Süt, peynir, yoğurt, et, sucuk, saiam, meyve, sebze, temizlik ürünleri, kişisel bakım ürünleri, çikolata, bisküvi, çerezler, gazlı ve gazsız içecekler.

Online portallar da marketçi oldu

Marketlerin online satışlarındaki artışı, önde gelen alışveriş sitelerini de harekete geçirdi. Hepsiburada, Trendyol, N11.com gibi alışveriş siteleri de gıda ürünlerini listelerine ekledi. Marketlerdeki yoğunluk Getir, İstegelsin gibi diğer uygulamalara da yansımış durumda. Bu uygulamalara yönelik gıda siparişlerinde ciddi artışlar görülüyor. Birçok market zinciri ve üretici bu siteler üzerinden satış gerçekleştiriyor. Şu an için yaş meyve, sebze siparişleri dahil bir çok gıda maddesi bu sitelerden temin edilebiliyor. Un, maya;pasta malzemeleri, bakliyat, makarna, çay, şeker, sucuk, pastırma, çikolata, bisküvi gibi ürünler buralardan yaygın olarak satılıyor.

İDRİZ ÇOKAL