İncirde Rekolte Çok İyi

İNCİR, fındık ve kayısıyla birlikte dünyada en iddialı olduğumuz ürünlerden biri. Dünya üretiminin neredeyse yarısından fazlasını Türkiye karşılıyor. Türkiye üretiminin yüzde 80’i ise bereketli topraklara sahip Aydın’da gerçekleşiyor. Yıllık yaş incir üretimi yaklaşık 300 bin ton. Bu yılki kuru incir rekoltesinin ise 90 bin ton olması bekleniyor. Aydın ve ilçelerinde hasat dönemi. İncirler kurutuldu. Şimdi ürünlerin pazara inme zamanı. İlk parti incirler 26 EylüPde ihracat yolculuğuna başlayacak.

Türkiye’de 35 bin kayıtlı çiftçi incir üretiminden para kazanıyor. 20 dönümlük incir bahçesine sahip bir ailenin yıllık gelirinin 30-35 bin TL civarında olduğu hesaplanıyor. Ülkemizde yaklaşık 70-80 bin kişi incirden geçiniyor. Siyah incir sofralarda yaş olarak tüketilirken, sarılop diye bilinen incir türü ise kurutmalık olarak yetiştiriliyor.

Şu sıralar incirde hasat mevsimi. Bugünlerde taze olarak tükettiğimiz incirde asıl piyasayı kurutulmuş ürün oluşturuyor. Kurutulan incirler ağırlıklı olarak ihraç ediliyor.

“UCUZA SATMAYIN”

İncirin merkezi Aydm’da küçük bir araştırma yaptık. Üretici, ihracatçı ve iç piyasaya çalışan tarafların sezon değerlendirmelerini aldık. İhracatçı firmalar ve bunlar için piyasadan alım yapan tüccarlar çok temkinli. Fiyatların biraz daha aşağı inmesi için nabız yokluyorlar. Üretici birliği Tariş ise, üye çiftçilerine uyarı üstüne uyarı yapıyor. “Elinizdeki incirleri ucuza almalarına müsaade etmeyin” diye piyasada aktif faaliyet gösteriyor. Bu yıl ilk defa TMO (Toprak Mahsulleri Ofisi) de devrede. Fiyatlar açıklananın altına indiği an TMO da çiftçi lehine alımlar yapacak. Tabii aşırı yükselişe de müdahale edecek. Yani regülatör vazifesi görecek.

Bu arada Tariş încir Birliği alım fiyatlarını da açıkladı. Tariş’in kuru incirin boyutlarına göre tespit ettiği tarifeye göre, kilogramında 30 ila 40 adet meyvenin bulunduğu süzme tipi incirin kilogramı 35 TL, 36 ila 40 adet meyvenin bulunduğu Al kalite incirin kilogramı 21 TL olarak belirlendi.

En küçük boyuttaki kilogramında 101-130 adet meyvenin bulunduğu Ali kalite incir için ise 7 TL üretici fiyatı belirlendi. Bu arada perakende fiyatları da yerine ve semtine göre değişiyor. İstanbul’da kuruyemişçilerde yeni mahsul dağ incirleri 65 ile 100 TL arasında satılıyor.

TARİŞ VE TMO PİYASADA AKTİF

incir piyasasında ilk sahaya inenler genelde tüccarlar olur. Nakit sıkıntısı yaşayan üreticiler de ellerindeki malı bir an önce elden çıkarmak için piyasa tam açılmadan tüccarlara satar. Böyle olunca da piyasanın dengesi bozulur ve üretici istediği fiyatı bir türlü tutturamaz. Ancak birkaç yıldır Tariş incir Birliği piyasada aktif rol oynuyor. Tariş, üreticinin mağdur olmaması için kuru incir alımlarma başlamış durumda.

Tariş Germencik incir Satış Kooperatif Başkanı Mustafa Bakan, Tariş ve TMO’nun üreticinin yanında olduğunu söylüyor. Üreticinin zarar etmemesi için çalıştıklarını belirten Bakan, “Tüccarlar şu anda piyasayı yokluyor, ihracatçıların sezonu açıldı ama onlar da beklemede. Fiyatları aşağıya çekmeye çalışıyorlar. 21 TL’lik fiyatı 15 TL’ye indirmenin derdindeler. Buna müsaade etmeyeceğiz. Üreticiler artık 12 ay incir satabilecek yatırımlar yapıyor, inciri hemen hasat sonrası satmaktan yana değiller” diyor. Bu yıl hem rekoltenin hem de incirin tadının çok iyi olduğunu belirten Bakan, “Geçen yıl aşırı yağışlar nedeniyle incirin kalitesi kötüydü. Bu yıl kalite sıkıntımız yok” diyor.

“DESTEK VERMEYE HAZIRIZ”

Devletin TMO aracılığı ile ürün alması halinde depolama konusunda her türlü desteği vermeye hazır olduklarım belirten Tariş încir Birliği Başkam Mustafa Bircan, “15 bin ton incir depolama kapasitemiz var, bu alanı TMO’ya tahsis edebiliriz, incir piyasasında ciddi bir durgunluk var. Bizler Tariş olarak ortaklarımızdan alım yapıyoruz. Ancak ortak olmayan üreticilerimiz için TMO alım yapacak olursa Tariş olarak biz üzümde verdiğimiz desteğin aynısını incirde de vermeye hazırız” dedi.

TMO’nun incir alması halinde ihracatçının da ileri dönemde alım garantisi verdiğini hatırlatan Aydın Ticaret Borsası Başkanı Fevzi Çondur ise, TMO’nun 10 bin ton incir alması halinde bile sektörde ciddi rahatlama olacağını söyledi.

İLK İHRACAT BU HAFTA

Ege Kuru Meyve ve Mamulleri ihracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Bi-rol Celep, 2018/19 sezonunda kuru incirin 31 Ağustos 2019 tarihi itibariyle 57 bin ton karşılığı 220 milyon dolar olduğunu, 2017/18 sezonuna göre miktar bazında yüzde 9, değer bazında ise yüzde 18 düşüş yaşandığım, kuru incir ihracatında en fazla ihracat yapılan ülkelerin ise ABD, Fransa, Almanya, İtalya ve Ingiltere olduğunu dile getirdi.

Orman arazisine incir bahçesi

Geçtiğimiz haftalarda Tarım ve Orman Bakanlığı incir üreticisinin lehine bir düzenleme yaptı. Orman vasfını yitirmiş arazilerde ağırlıklı olarak badem ve ceviz bahçeleri kuruluyordu. Bu araziler 49 yıllığına kiralanıyordu. Türkiye’nin birçok bölgesinde çok başarılı projeler yapıldı. Yapılan değişiklikle orman vasfını kaybetmiş arazilerde badem ve ceviz dışında incir de dikilebilecek. Özellikle Aydın bölgesinde tapu kadastro 1950’lerde geçmiş. Geçen zaman diliminde orman vasfını yitirmiş arazi de oldukça fazla. Şimdi bu alanlara incir bahçesi kurulabilecek. Kuru incir yapmak için yetiştirilen sarılop türü incir de en iyi Aydın ve ilçelerinde yetişiyor. Yeni bahçeler kurulursa yıllık kuru incir rekoltesinin de yüzde 50 artma ihtimali var. Böylece hem incir bollaşacak hem de döviz girdisi artacak. Aydın Ticaret Borsası Başkanı Fevzi Çondur, “İncirin orman emvaline alınması ile 0-700 metre yükseklikte bozuk ormanların yüzde 50’sine kadar incir ağacı dikimi yapılabilecek. Bu sayede ülkemize sağladığı döviz girdisi bakımından stratejik öneme sahip, üstün besleyici özellikleri nedeniyle de tartışılmaz bir ürünümüz olan incirin rekoltesi artarak, ilimize ve ülkemize katkısı daha fazla olacaktır” diyor.

İDRİZ ÇOKAL