Her filmcinin rüyası: Oscar
İlk Akademi Ödülleri 1929’da, Los Angeles’ın Hollywood Roosevelt Oteli’nde 270 kişinin katıldığı bir akşam yemeğinde dağıtıldı.
Günümüzde ödüller, görkemli Dolby Tiyatrosu’nda veriliyor. Eski adı Kodak Tiyatrosu olan salon, 3 bin 400 kişilik. Film ve kamera ürünleriyle tanınan Eastman Kodak şirketi, 2012’ye kadar binanın isim hakkı için 75 milyon dolar ödemişti. Aynı yıl şirket, iflastan korunmak için mahkemeye başvurunca adı, Dolby Tiyatrosu olarak değiştirildi.
Kamuya açık bilet satışı yoktur. Zengin de olsanız Dolby Tiyatrosu’na giremezsiniz. Artistlerden birinin yakını iseniz, belki. Genelde “davetli” olarak salona alınırsınız. Ama herkes davetli olamaz. Bazen Oscar’a aday olan ünlüler bile, 750 dolar ödeyerek töreni izleme şansını elde edebiliyor. Aday olmayanlar için bilet parası, birkaç yüz dolar daha yüksek. 1929’daki ilk törene, 5 dolar karşılığında herkes girebiliyordu.
Amerikalı yapımcı, yönetmen, senarist, seslendirme sanatçısı ve en bilinen mesleği animatörlük olan Walt Disney, Oscar adaylığı rekortmenidir. 59 kez aday gösterildi, 22 kez de ödüle layık görüldü. Mickey Mouse, kendisinin en tanınan çizgi film karakteridir.
Aktris Meryl Streep “En İyi Kadın Oyuncu” olarak 18 kez aday gösterildi ve üç ödül kazandı. 1983’te “Sophie’nin Seçimi” ve 2012’de “Demir Leydi” için “En İyi Kadın Oyuncu” ve 1980’de “Kramer, Kramer’e Karşı” filmi için de En İyi Yardımcı Oyuncu ödülünü aldı. Rekortmenlerden biri de aktör Jack Nicholson’dır. 12 kez aday gösterildi. Biri En İyi Erkek Oyuncu, diğeri En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dallarında olmak üzere iki ödül aldı.
Sinema dünyasında Alfred Hitchcock’u tanımayan yoktur. En İyi Yönetmen dalında beş kez aday gösterildi ama hiç ödül alamadı.
Oscar tarihinin en başarılı üç filmi; “Ben-Hur” (1959], “Titanic” (1997) ve “Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü” (2003) olarak sıralanır. Üçü de, ll’er Oscar Ödülü aldı.
Film deyince Ben-Hur’dan özel olarak söz etmemek olmaz. 1959’da VVilliam Wyler yönetmenliğinde çekilen bu destansı tarihi drama, neredeyse l’e 10 kazandırarak şirketi MGM’i iflastan kurtarmıştı (O zamanın parasıyla 15.2 milyon dolarlık bütçeye karşılık 147 milyon dolarlık gelir elde edildi). Charlton Heston’ın başrolünü oynadığı filmde, 365 artist rol aldı ve 50 bin figürana görev verildi (O yıllarda küçük bir kalabalığı, on binlerce insanmış gibi gösteren bilgisayar efektleri yoktu). Deniz savaşları, büyük bir havuzda minyatür gemilerle çekildi ama atlı savaş arabalarının ölümüne yarışı için tarihi bir hipodrom inşa etmek gerekiyordu. İnşaat, bir yıl sürdü, yarış sahneleri filmde sadece dokuz dakika gözüktü. Lew VVallace’ın 1880’deki romanından uyarlanan filmin senaryosu 550 sayfaydı. 200’den fazla terzi, sekiz bin kostüm dikti. Çekimler için, o zamanlar CinemaScope olarak bilinen geniş perde tekniği kullanıldı. 360 bin metre film harcandı. Bunun 5 bin metresinden 212 dakikalık film oluşturuldu.
En uzun Oscar Ödülleri töreni, 2002’de yaşandı. Aktris Whoopi Goldberg’in sunuculuğundaki tören, 4 saat 23 dakika sürdü. Günümüzde töreni başından sonuna kadar götüren bir sunucu olmuyor. Çünkü ödül kazanamayıp hayal kırıklığı yaşayan yüzlerce kişiyi eğlendiremezsiniz.
“Cabaret” filminin unutulmaz yıldızı Amerikalı aktris ve şarkıcı Liza Minelli, hem kendisi (1972-En İyi Kadın Oyuncu) hem annesi (Judy Garland-1939 Onur Ödülü) hem babası (Vincente Minelli -1958’de “Gigi” filminden dolayı En İyi Yönetmen) Oscar alan, tek ailedir.
Oscar heykelciği, sanatçı George Stanley tarafından MeksikalI aktör Emilio Fernandez örnek alınarak şekillendirildi. Aslında kılıç tutan bir şövalyeyi temsil eder. Altın kaplama bronzdur. 4 kiloya yakın ağırlığı vardır. Resmi olarak sahibi Akademi’dir. Değeri 400 dolardır. Heykelcikler ticari olarak satılamaz/alınamaz. Sahibi, 1 dolar karşılığında Akademi’ye geri verebilir. Heykelcik, İkinci Dünya Savaşı sırasındaki metal yokluğu nedeniyle üç yıl boyunca boyalı alçıdan yapıldı.
Akademi Ödülü’ne neden Oscar adının verildiğini hiç kimse bilmemektedir. Birkaç hikayesi vardır. 1941’de aktris Bette Davis’in kocasının adı olan Harmon Oscar Nelson’dan geldiği rivayet edilir. Akademi’nin yönetici sekreteri Margaret Herrick’in, 1931’de heykelciği gördüğünde “Oscar amcama ne kadar benziyor” dediği de söylenir.
Modern palyaço “Şarlo” karakteriyle tanınan İngiliz oyuncu, sinema yönetmeni, yazar, besteci ve komedyen Charlie Chaplin’e 1972’de, “Onur Oscarı” verildi. Sanatçı, salonda bulunan misafirler tarafından tam 12 dakika boyunca ayakta alkışlandı. Chaplin’in, daha önce ABD vatandaşlığı reddedilmiş, hayatının sonuna kadar yaşayacağı İsviçre’ye yerleşmişti.
İrlandalı oyun yazarı George Bernard Shaw, hem Oscar hem Nobel ödülü alan tek isimdir. 1925’te edebiyata katkılarından dolayı Nobel Ödülü ile, 1938’de de “Pygmalion” filminin senaryo yazarlığından dolayı Oscar Ödülü’yle onurlandırıldı.
Oscar kazanan en genç oyuncu, “Love Story” filminin aktörü Ryan O’Neal’in kızı Tatum O’Neal’di. “Paper Moon” (Kağıttan Ay – Bizde “Ay Beyazdır” adıyla vizyona girmişti) filmindeki rolü nedeniyle 1973’te “En İyi Yardımcı Oyuncu” Oscar’ını aldığında on yaşındaydı.
Kanadalı film, tiyatro ve dizi oyuncusu Christopher Plummer da Oscar kazanan en yaşlı aktördü. 2010’da “Beginners” (Acemiler) filmindeki rolü nedeniyle En İyi Yardımcı Oyuncu ödülünü, 82 yaşında aldı.
