Genç ve Güzel Kalmanın Sırrı

Vücuttaki tüm yapılar ve tüm fonksiyonlarda amino asitler rol oynuyor. Örneğin cildin kırışması, kuruması, canlılığını kaybetmesi cildin yapısını oluşturan kolajen dokunun eskisi kadar aktif ve kaliteli olmaması amino asitler yüzünden ortaya çıkıyor. Yani kolajen dediğimiz şey sadece ve sadece amino asitlerden oluşuyor. Bu durumda gençliğin gizli şifresi amino asitlerde mi saklı?

Vücudumuzun tüm dengesi üzerinde amino asitlerin etkisi bulunuyor. Kas yapımı ve güçlenmesi konusunda daha çok erkeklerin ilgi alanına giren amino asitler aslında kadınların da hayatında önemli rol oynuyor. Yaşlanmayla birlikte vücutta amino asit temini azalıyor veya 20 adet amino asidin birbiriyle olan dengesi bozuluyor. Kaslardan oluşan kolajen dokusu da işte bu süreçte bozuluyor ve elastikiyetini kaybediyor. Antiaging yani iyi yaş alma dediğimizde mutlaka amino asit dengesinden de söz ediyor olmamız gerekiyor. Uzun yıllardır bu konuda araştırmalar yapan Aile Hekimliği Uzmanı Dr. Aydın Duygu’nun amino asit analiziyle ilgili yurt dışında da yayınlanan nakaleleri bulunuyor. Amino asitlerin laha sağlıklı ve uzun yaşamada nasıl fayda ığladığma ilişkin bilgileri de “Dr. Amino ;it” isimli kitabında toplayan Dr. Duygu’ya şlanmayla amino asit dengesi arasındaki tı sorduk.

KADINLARDA İLK GÖRÜLEN YAŞLILIK BELİRTİLERİ NELER?

Yaş ilerledikçe vücudun tüm sisteminde değişiklikler meydana geliyor. Kadın veya erkek fark etmiyor. Yaşlanma genel olarak en çok göze çarptığı için ciltteki, saçtaki değişimlere göre değerlendiriliyor. Oysa ki yaşlanmayla ihtiyarlama arasındaki en belirgin fark kas kitlesinin korunup korunmadığı. Sağlıklı ve güçlü kas yapınız varsa sadece yaşınız ilerler. Ancak kas kitlesi olması gerekenden daha fazla azalırsa ihtiyar ve düşkün olursunuz. Sonuçta göze çarpan cilt olsa da tüm sistemleri etkileyen en önemli değişimler kas kitlesi ve fonksiyonlarında gerçekleşir.

1. Kas kitlesi ve kas fonksiyonu azalıyor.

2. Kas mitokondri sayısı azalıp, fonksiyonları bozuluyor.

3. Kas dokusunda oksidatif stres artıp, antioksidan kapasite azalıyor.

BUNLAR OLUŞTUĞU SIRADA VÜCUTTAKİ AMİNO ASİT DENGELERİNDE NE GİBİ DEĞİŞİKLİKLER GÖZLENİYOR?

Vücuttaki tüm yapılar ve tüm fonksiyonlarda amino asitler rol oynuyor. Örneğin cildin kırışması, kuruması, canlılığını kaybetmesi cildin yapısını oluşturan kolajen dokunun eskisi kadar aktif ve kaliteli olmaması yüzünden. Kolajen sadece ve sadece amino asitlerden oluşuyor. Kas kitlesi azalıyor ve kas kitlesi de tamamen amino asitlerden meydana geliyor. Yaşlanmaya bağlı hafıza sorunları ve benzeri durumlar tamamen beyinde biyokimyasal maddeler yani nörotransmitterler ile ilgili. Bunların da tamamı amino asitlerden oluşuyor. Örnekleri tüm sistemler için sıralamak mümkün…

AMİNO ASİTLERLE YAŞLANMA ARASINDAKİ BAĞLANTIYI ANLATABİLİR MİSİNİZ?

Yaşlanmayla birlikte amino asit temini azalıyor veya 20 adet amino asidin birbiriyle olan dengesi bozuluyor.

Öte yandan metabolik süreçlere bağlı olarak ve kas yıkımı nedeniyle bazı amino asitlerin oram yükseliyor.

Bu nedenle amino asitler analiz edildiğinde sorunun eksik alım mı, denge sorunu mu, yoksa metabolik süreçlerle mi ilgili olduğu anlaşılıyor. Kısacası amino asitleri analiz etmek nasıl yaşlanıyoruz sorusunun cevabını verir.

NEDEN AMİNO ASİT TAKVİYESİ ALINMALI? VÜCUDUN KENDİNİ YENİLEMESİ KONUSUNDA AMİNO ASİTLER NASIL ÇALIŞIYOR?

Vücuttaki tüm fonksiyonlar için amino asitlere ihtiyaç duyulduğundan amino asitler eksiksiz alınmalı. 20 amino asitten 11 tanesini vücut üretebiliyor ancak diğer dokuz amino asidin muhakkak gıdalarla alınıyor olması gerekiyor. Bu nedenle amino asit açığı oluşturmayacak bir beslenme çok önemli.

İYİ YAŞ ALMA YANİ ANTİAGİNG DEDİĞİMİZ OLAYIN GERÇEKLEŞEBİLMESİ İÇİN AMİNO ASİTLER ARASINDAKİ HANGİ DENGENİN KORUNMASI GEREKİYOR?

Yaşla birlikte bozulan tüm sistemlerin fonksiyonel olması ve tamiri için amino , asitler olmazsa olmaz şarttır. Amino asit açığı oluşturmamanın en temel koşulu ilerleyen yaşlarda hayvansal proteinleri azaltmak değil, her gün yeterli miktarda tüketmek. Bu konu maalesef ülkemizde hep suistimal edildi. Hayvansal proteinlerden ya tamamen uzaklaşıldı ya da abartılı bir tüketim önerildi. İşin özü eğer yaşlılıkta iyi beslenebilirsek daha sağlıklı, yaşam kalitesi yüksek, uzun bir hayat süreriz.

İyi beslenmenin tek koşulu var: Esansiyel amino asitleri eksik bırakmayacak beslenme düzeni… Hayvansal proteinler bu açıdan en iyi kaynak ancak aşırı tüketilmesi veya yanlış seçimler başka sorunlar doğurabiliyor.

Pratik bir bilgiye ihtiyaç varsa kabaca her gün 100 gram sağlıklı kırmızı, beyaz et veya balık ile mutlaka süt ürünü tüketmek, özellikle de yoğurt bu ihtiyacı karşılıyor. Sadece bitkisel beslenmeyle ileri yaşlar için esansiyel amino asit ihtiyacını karşılamak mümkün değil.

AMİNO ASİT TESTİ KADINLARA YAŞLANMA SÜRECİ HAKKINDA HANGİ BİLGİLERİ VERİYOR?

Amino asit testi, sağlığın gidişatına dair tüm konularda bilgi verebiliyor. Amino asitleri tek tek değil, bir bütünlük içinde değerlendirmek gerekiyor. Bizi hızla ihtiyarlatan ve birçok kronik hastalığın temelinde yatan insülin direncini direnç gelişmeden yıllar önce bildiriyor. Kas yıkımı artmış mı, karaciğer yeterince detoksifikasyon yapabiliyor mu, kişinin ruh hali nasıl, stres ve depresyon beyin kimyasallarını ne düzeyde etkiliyor: Tüm bunları amino asit analiziyle öğrenmek mümkün. Daha önemlisi amino asit tedavileriyle riskleri önlenip, sorunlar tedavi edilebiliyor.

BU DURUMDA KIRIŞIKLIKLARI BESLENEREK ENGELLEMEK SİZCE MÜMKÜN MÜ?

Bu sorunun en yalın haliyle cevabı şu: Kırışıklıklar kolajen kaybı nedeniyle ortaya çıkıyor, kolajen de amino asitlerden oluşuyor. Kolajen yaparken amino asitler başta C vitamini olmak üzere diğer vitamin ve minerallere ihtiyaç duyuyor. Tüm bu maddelerin kaynağı besinlerdir.

Aesthetic Plastic Surgery dergisinde yayınlanan bir araştırma çok önemli mesajlar vererek, bakış açımızı doğru yönde değiştirdi. Bu çalışmada yüzlerinde aynı oranda kırışıklık olan 43-62 yaş arası 33 kadın dört farklı tedavi grubuna ayrıldı. Tedavüer fraksiyonel lazer, IPL, retinoik asit içeren krem üe amino asit ve vitaminlerden oluşan supplement (gıda takviyesi) şeklinde düzenlendi. İki ay sonra kırışıklık ile ilgili birçok analiz yapıldı. Hastaların tedavi memnuniyeti dört tedavi için benzer olmakla birlikte, en fazla memnuniyet amino asit kullanan grupta görüldü. IPL, retinoik asidi krem ve amino asit kullananlarda kırışıklık skoru istatiksel olarak anlamlı azalma gösterdi ancak lazer tedavisinde anlamlı iyileşme olmadı.

Dr. Aydın Duygu Neticede dört farklı tedavinin sonucu birbirine yakın fayda sağladı. Lazer, IPL ve retinoik asit kremi içeren tedavilerin ağrı, kızarıklık, yanık, güneşe çıkmama mecburiyeti dikkate alındığında amino asit desteği çok pratik ve ulaşılabilir bir yöntem.

KIRIŞIKLIK KREMLERİNİN BU KONUDA ETKİLERİ OLUYOR MU SİZCE? AMİNO ASİT DENGESİYLE BİRLİKTE ESTETİK İŞLEMLER ÖNERİYOR MUSUNUZ?

İyi nemlendiren ve güneşten iyi koruyan kremler muhakkak cildi daha genç tutuyor. Ancak son yıllarda ciltteki DNA hasarını tamir edebilmeyi başaran kremler de geliştirildi. Bu kremlerin kırışıklık gidermeden ziyade, önleyici rolleri daha önemli. Cilde hangi tedavi yapılırsa yapılsın beraberinde amino asit vermenin başarıyı daha da artıracağı kesin. Çünkü nihai amaç, daha fazla kolajen ve bunun da yapı taşı amino asitler.

PEPTIDLER GERÇEKTEN GENÇLİK KAYNAĞI MI VE PEPTİD İÇEREN ÜRÜNLER YAŞLANMAYA KARŞI SAVAŞABİLİYOR MU?

Amino asitler gençlik kaynağı. Peptidler ise birkaç amino asidin bir araya gelmesiyle oluşuyor. Örneğin karnitin, lizin ve metiyonin amino asitlerinin birleşmesiyle meydana geliyor. Birçok farklı doğal peptid yanı sıra sentetik olarak üretilenler de mevcut. Bu haliyle her peptid özellik ve fonksiyon olarak bir diğerinden çok farklı olacağı için genelleme yapmak mümkün değil. Değişmeyen tek şey sentetik peptid veya kolajen, fibrinojen, elastin gibi deri protenleri ve büyüme hormonu, hatta cildin nemini sağlayan doğal nemlendirici faktör; hepsi amino asitlerden oluşuyor. Yaşlanmaya karşı savaşta her cephede bize yardım edecek tek unsur amino asitler ve amino asitlerin yardımcıları olan vitamin ile minerallerdir.
Deran Çetinsaraç