Fit Kadınların Karşılaşabileceği 6 Sağlık Problemi

Düzenli spor yapan ve fit görünen kadınların sağlık problemleri olabileceğini hiç aklımıza getirmeyiz. Spor yaptıklarına ve kusursuz bir görünüşe sahip olduklarına göre çok sağlıklı olduklarını düşünürüz. Aslında gerçek pek öyle değil. Özellikle kadın sporcular, düzenli ve yoğun bir egzersiz programının getirdiği olumsuz etkilerle karşı karşıya kalabiliyor.

Öte yandan hepimiz sağlıklı yaşamın çok önemli olduğunu ve bunun düzenli spor yapmaktan geçtiğini biliyoruz. Fakat spor yaparken ya da sporun ardından baş ağrısı çekebiliyor ya da cildimizde sürtünmeden kaynaklanan acılar yaşadığımız oluyor. Düzenli spor yapan kadınların başına gelen bu rahatsızlıkların yanı sıra daha ciddi sağlık sorunları da görülebiliyor.

Spor sizin de hayatınızın önemli bir parçasıysa, nelerle karşılaşabileceğinizi ve nasıl baş edebileceğinizi yazımızdan öğrenebilirsiniz.

ADET DÜZENSİZLİĞİ

Adet döngüsünü olumsuz etkileyen faktörlerden biri de aşırı spor yapmak. Sporcu kadınlarda, yoğun egzersize ve zayıflığa bağlı adet düzensizliğine sıkça rastlanıyor. Örneğin uzun mesafeli koşucular ya da balerin gibi profesyonel sporcuların üç ay ya da daha fazla aralıklarla regl oldukları ifade ediliyor. Profesyonel sporcu olmasanız dahi yoğun bir egzersiz programına başladıysanız, adet düzeninize her zamankinden daha fazla önem vermelisiniz. Adet düzensizliği ya da adet olamama, kadınlarda kısırlık ve kemik erimesi gibi ciddi sonuçlara yol açabiliyor. Adet kanamalarının tamamen ortadan kalkmasına, yani adet olamama durumuna ‘Amenore’ adı veriliyor. Amenore, 40 ve 50’li yaşlardaki kadınlarda erken menopozla karıştırılabiliyor. Oysa sıcak basmaları yoksa erken menopozdan şüphelenmenize gerek yok.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Regl tarihlerinizin sıklığı azaldıysa uzmanlar, beslenmenize odaklanmanızı ve vücudunuzda dengeyi sağlamak için avokado, fındık, fasulye ve yumurta gibi sağlıklı yağlar ve protein zengini besinler yemenizi öneriyor. Yeterli beslenme konusunda bir beslenme uzmanından da yardım alabilirsiniz. Regliniz tamamen kesildiyse, en kısa zamanda jinekologunuzu ziyaret edin. Bu süreçte egzersiz programınıza ara vermeli ve varsa uyguladığınız diyeti gözden geçirmelisiniz.

DEMİR EKSİKLİĞİ

Kadınlarda daha sık görülen demir eksikliği, aşırı spor yapan kadınlarda yüzde 35 oranmda daha fazla görülüyor. Bu oranın yüzde 10’u ise demir eksikliğinin en şiddeüi hali olan “anemi” (kansızlık) olarak ortaya çıkıyor.

Yoğun egzersiz sırasında vücuttaki kırmızı kan hücreleri zarar görebiliyor ve bu zarar egzersizin uzunluğuna bağlı olarak değişiyor. Kişiye göre bu iki saat de olabilir, dört saat de… Düşük demir oranı ise, vücudumuzda yorgunluk, konsantrasyonda güçlük ve daha az dayanıklılık gibi semptomlara neden oluyor.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Kandaki hemoglobin ve ferritin değerlerinin tespiti için bir test yaptırın. Her bir litre kanda 20 mikrogram ferritin normal kabul ediliyor. Eğer demir eksikliğiniz varsa, tavuk ya da hindi eti, ton balığı, somon ve kırmızı et gibi demir zengini gıdalardan tüketmeye çalışın. Vejetaryen ya da vegansamz mercimek, fasulye, nohut gibi kurubaklagiller ya da ıspanak, maydanoz, nane, brokoli, pazı gibi yeşil yapraklı sebzeleri tercih edebilirsiniz. Ve son olarak doktorunuza demir takviyesi almanızın gerekli olup olmadığını sorun.

BAŞ AĞRILARI

Spor yaparken aşırı efor sarf edenler, sık sık baş ağrısından şikayet eder. Daha çok zonklama şeklinde tarif edilen baş ağrıları, bazen de mide bulantılarıyla birlikte görülüyor. Özellikle sıcak havalarda artış gösteren egzersiz tipi baş ağrıları, genellikle zorlayıcı bir egzersiz sırasında ortaya çıkıyor. Migreni olan kişilerde daha sık görülmekle birlikte, baş ağrılarının vücudun su kaybı gibi basit nedenleri de olabiliyor. Bu tip baş ağrıları, egzersiz sırasında ortaya çıkabileceği gibi, egzersizden sonra da belirip 48 saat boyunca sürebiliyor.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Vücudunuzun gönderdiği sinyallere önem vermelisiniz. Belki de kendinize fazla yükleniyorsunuz. Spora başlangıç süreniz, egzersiz programınızın uzunluğu ya da ağırlığı sizi zorluyor olabilir. Sıradan baş ağrıları için özellikle sıcak günlerde egzersiz öncesi bir ya da iki bardak su içmek olası ağrıların önüne geçebilir.

Ayrıca ısınmadan ağır egzersizlere geçmeyin, hareketleri hızlı yapmayın ve nefes alışverişinizi kontrol altında tutun. Bazı durumlarda doktorlar, baş ağrıları için önleyici ilaçlar da tavsiye edebiliyor.

CİLTTEKİ TAHRİŞLER

Özellikle koşu yapan kadınların yakından tanıyacağı bu sıkıntı, derideki sürtünmeden meydana geliyor. Yapılan bir araştırma gösteriyor ki; maraton koşucularının yüzde 16’sı sürtünmeden kaynaklanan ciltteki tahrişler yüzünden medikal çadırları ziyaret etmek zorunda kalıyor. Koşu yapan kadınların en riskli bölgeleri ise bacak ve kol içleri ile koltukaltları ve göğüs altları. Terlemeyle birlikte sürtünme cildin daha fazla tahrişine neden oluyor. Oluşan kırmızı lekeler ve döküntülere ağrı ve yanma gibi rahatsız edici hisler eşlik edebiliyor.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Alabileceğiniz en önemli önlemlerden biri naylon ya da sentetik kıyafetler yerine pamuklu spor kıyafetleri tercih etmek. Ayrıca egzersiz yapmadan önce riskli bölgeye vazelin ya da silikon bazlı ürünler sürerek şikayetlerinizin önüne geçebilirsiniz. Cildiniz çoktan tahriş olduysa, duş sırasında bölgeyi sabun ve suyla nazikçe yıkayın. Duştan sonra üzerinizdeki giysilerin sürtünen bölgeleri rahatsız etmemesi için bir bandajla kapatın.

MİDE-BAĞIRSAK SORUNLARI

Normalde kabızlık ve gaz sıkıntısı çekenler için düzenli spor yapılması öneriliyor.

Ancak aşırı spor yapıldığında da mide-bağırsak problemleri ortaya çıkabiliyor. Ancak bu defa ishal, gaz ve geğirme isteği şeklinde görülüyor. Örneğin 2014’te Hollanda’da yapılan bir araştırma, 433 profesyonel kadm koşucunun yüzde 40’mın ishal, aşırı gaz ve geğirme gibi şikayeüerden yakındıklarını ortaya koyuyor. Kısacası hareketsizlik kadar aşırı hareket de sindirim sistemi problemlerini tetikleyebiliyor.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Bir hafta ya da 15 gün boyunca bir diyet günlüğü tutun ve ne zaman ne yediğinizi not alm. Yüksek lifli gıdalar ve kafeinli içeceklerden uzak durmaya çalışın. Spor içecekleri ve enerji jellerini de dikkatli kullanmalısınız çünkü içindeki konsantre karbonhidraüar şişkinlik ve gaza yol açabiliyor.

UYUŞMALAR

Eğer sık sık bisiklet kullanıyorsanız siz de hissetmişsinizdir. Yapılan araştırmalar, özellikle bisiklet sporuyla uğraşan kadınların, genital ağrı ve uyuşma gibi şikayetlerden yakındıklarını gösteriyor. Bu sıkıntıya, bisiklet selesinin kadın genital organındaki sinirlere baskı yapması sonucu oluşan sıkışmanın neden olduğu belirtiliyor. Kadınlar, spor salonlarındaki ‘spinning bike’ denen bisikletlerde de aynı sıkıntıları yaşayabiliyor.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ: Hissedilen baskıyı azaltmak için daha geniş bir sele tercih edebilir ya da gidon ile seleyi birbiriyle hizalayarak duruşunuzu dengeleyebilirsiniz. Buna rağmen rahatsız hissediyorsanız, yastıklı spor şorüarı da deneyebilirsiniz. Elbette bir profesyonelden yardım alıp kendinize en uygun bisikleti seçmek en doğrusu.