Eklem İltihabına Karşı Koruyan Proteinler
Nüfusun önemli bir kısmında görülen eklem iltihabı özellikle ileri yaşlardaki hastalarda yaşam kalitesini etkiliyor.
Bazı proteinler alerji ve parazit enfeksiyonlarında bağışıklık sistemimizin vücudumuzda yanlış yerlere saldırarak eklemlerde enflasyon (iltihap) oluşmasını önlemede önemli rol oynuyorlar. İsveç’in Karolinska Enstitüsünde yapılan bu araştırma sayesinde romatoid artrit (eklem iltihabı) için yepyeni ilaçlar geliştirilebilecek.
Bağışıklık sistemimiz, vücudumuzu enfeksiyondan korumak amacıyla bazen yanlış yerlere saldırabiliyor. Bu da bağışıklık sistemi hastalıklarına neden olabiliyor. Bunlar genellikle ciddi hastalıklar ve nüfusun %5’inde görülüyor. Eklem iltihabı da bu hastalıklardan biri. Bağışıklık sistemi hastanın eklemlerine saldırarak şişme ve ağrıya neden oluyor. Bilim insanları bu hastalar için tedavi yöntemleri geliştirirken bağışıklık hücrelerinin nasıl çalıştıklarını da detaylı olarak araştırıyorlar.
Karolinska Enstitüsü araştırmacıları, alerjiler ve parazit enfeksiyonlarında bağışıklık hücreleri tarafından salgılanan IL-4 ve IL-13 adlı proteinlerin, nötrofil adlı özel bir bağışıklık hücresinin davranışını değiştirerek bu saldırılara karşı önemli rol oynadıklarını keşfettiler. Nötrofiller, romatoid artrit hastaların iltihaplı eklemlerindeki bağışıklık hücrelerinde çok sayıda bulunuyor ve doku tahribatı yapan maddeler salgılıyorlar.
Önceki çalışmalarda deneysel modellerde IL-4 ve IL-13 proteinlerinin artrit üzerinde etkili oldukları gözlemlenmiş, faka bunu nasıl yaptıkları belirlenememişti. Yeni araştırmada bu proteinlerin, nötrofille-rin iltihaplı ekleme akm etmelerini engelledikleri ortaya çıktı. IL-4 veya IL-13 proteinlerinin görülmesi aynı zamanda nötrofil yüzey reseptörlerinde bir artışa neden oluyor ve böylece eklem iltihabını engelleyici bir etki oluşturuyor.
Bu çalışmada araştırmacılar hücre davranışının nasıl etkilendiğini anlamak için CRISPR aracı kullanarak seçili bağışıklık hücre genleri üzerinde değişiklikler yaptılar. Bakteriyel CRISPR sisteminin bir araştırma yöntemi olarak kullanımı, son onyıl içinde ortaya çıkan en önemli bilimsel gelişmelerden biri.
Karolinska Enstitüsünden Prof. Fredrik Wermeling, “Bu mekanizmalar üzerinde çalışmaya devam edeceğiz ve araştırmamızın romatoid artrit için geliştirilecek tedavilere katkı sağlamasını ümit ediyoruz” diyor: “CRISPR ile elde ettiğimiz sonuçlar, sistemin nasıl çalıştığını hızlı bir şekilde anlamamızı sağladı… Bu aracın deneysel kullanımı, bağışıklık sistemi davranışını anlamamız yolunda büyük adımlar atmamızı sağlıyor ve yeni ve etkili ilaçların geliştirilmesinde de bize yol gösteriyor.”
