Çocuklarda Geniz Eti Büyümesi

Geniz eti büyümesi

Alerjik nezle çocuklarda burun tıkanıklığı nedenleri arasında ilk sırada yer alır demiştik. Alerjik nezleye bağlı tekrarlayan enfeksiyonlar bu durumun kaçınılmaz bir sonucudur. Bu süreçte burnun arka duvarında yer alan geniz etinin aşırı büyümesi ve burnu daha da tıkaması sık görülen bir durumdur.

Geniz eti büyümesi saptanan ve kulakta sıvı birikimiyle hekime başvuran birçok çocukta altta yatabilecek alerji araştırılmadan ameliyat kararı verildiğini görmekteyiz. Ancak alerji tanınmadan ve tedavi edilmeden geniz eti alınan her 4 çocuktan 1 ‘inde geniz etinin tekrar büyüdüğü ve şikâyetlerin yeniden başladığı görülmektedir.

Bu noktada geniz etinin yapısını bilmekte fayda vardır. Geniz eti dediğimiz doku (adenoid) aslında bağışıklık sisteminin bir parçasıdır. Mikroplarla savaşmak üzere programlanmıştır. Bir uzvumuzu çok çalıştırırsak, eliyle çalışanların ellerinin büyük olması gibi, o uzvun boyutu büyür. Adenoid dediğimiz geniz eti dokusu da alerjiye bağlı çok fazla enfeksiyonla mücadele ederken doğal olarak normal boyutunun üzerine çıkar.

Büyüyen geniz eti, kapattığı alan nedeniyle geniz arkasını tıkamaya başlarsa veya yarattığı aşırı ödem nedeniyle burun içine açılan delikleri daha da tıkarsa işte o noktada başka sorunlar da ortaya çıkmaya başlar. Bu aşırı tıkayıcı durum burundan nefes alamamaya, uyku apnesine, ortakulak iç deliklerinin (östaki tüpü) tıkanmasıyla ortakulakta sıvı birikmesine ve duyma kaybına, yine buruna açılan sinüs deliklerinin tıkanması sonucu tekrarlayan veya kronik sinüzite neden olur.

Bazen de geniz eti dokusu kendi içinde iltihaplanır ve antibiyotiklerin etki etmediği çürük bir organ gibi o bölgede varlığını sürdürür. işte bu noktada bu çürük doku uzaklaştırılmadan enfeksiyonu ve solunum yolu şikâyetlerini durdurmak mümkün olmaz.

Geniz etini bu safhaya gelmeden alerji tedavisiyle küçültmek mümkündür. Alerji tedavisine rağmen küçülmeyen, burun tıkanıklığı süren, uyku apne sendromu yapmaya devam eden, ortakulaktaki sıvı birikiminin engellenemediği, kronik öksürüğün kesilmediği durumlarda ancak geniz etini ameliyatla alma yoluna gidilmelidir.

Geniz eti ne zaman ameliyatla alınmalıdır?

Alerji tedavisine rağmen şu durumlarda geniz eti ameliyatla alınabilir:

Burun tıkanıklığı açılamıyorsa Uyku apne sendromu devam ediyorsa Kulakta sıvı birikimi engellenemiyorsa Tekrarlayan sinüzitler durdurulamıyorsa Kronik geniz akıntısına bağlı öksürük kesilmiyorsa

Konunun önemi nedeniyle üzerinde tekrar durmak gerekiyor; horlayan, burnu tıkalı olan çocukların geniz eti alınmadan önce mutlaka altta yatan alerjinin araştırılması gerekir. Birçok çocukta alerjinin tedavi edilmesiyle ameliyata gerek kalmadan geniz etinin küçülmesi ve burun tıkanıklığının giderilmesi mümkündür. Altta yatan sorun çözülmediği için geniz eti tekrar büyüyen çocuklarda ikinci kez operasyona gitmek yerine mutlaka alerji muayenesi, alerji testleri ve sık enfeksiyona neden olan diğer hastalıkların araştırması yapılmalıdır. Unutmayalım ki altta yatan neden tedavi edilmezse ikinci bir ameliyat da çare olmayacaktır.

/ Geniz eti ameliyatı sırasında kulak tüpü takılmalı mı?

Tekrarlayan ortakulak sorunları yaşayan birçok çocuğa kulak tüpü takıldığını görmekteyiz. Geniz eti büyük olan ve kulak sorunu yaşayan her çocuğa ameliyat sırasında kulak tüpü takmak gerekmez. Kulağa negatif basıncı düşürücü kulak tüpü takılmasına “timpano-metri” adı verilen objektif kulak basınç ölçümüyle karar verilmelidir. Timpanometri kulaklık yardımıyla yapılan basit bir testtir. Kulak basınç ölçümüne göre kulakta sıvı olmadığı, sadece basınç artışı olduğu saptanırsa geniz etinin alınmasıyla bu problem tüp takılmadan da geçebilir demektir. Ancak ameliyat öncesi kulak basınç ölçümü kulakta devamlı sıvı varlığını gösteriyorsa, ameliyat sırasında kulaklara tüp takılmasına karar verilebilir.

/  Geniz eti alınırken bademcikler de alınmalı mıdır?

Geniz eti ve bademciklerin alınma kararı ayrı kriterlere dayanır. Her geniz eti ameliyatında bademciklerin alınması gerekmez. Bademcikler birbirine değecek kadar büyümüşse (öpüşen bademcikler), çocukta nefes almada zorluk ve uyku apne sendromuna yol açıyorsa veya çok sık beyaz iltihaplı “kriptik tonsillit” adı verilen durum yaşanıyorsa aynı seansta bademciklerin alınmasına karar verilebilir. 7 yaşından sonra bademcikler gerileme fazına gireceğinden bu yaştan sonra operasyon için beklenip, çocuğun burun açıcı alerji tedavisine yanıt verip vermeyeceği araştırılmalıdır.