Aknelerle ilgili tüm merak ettikleriniz

Cilt hastalıkları denilince dermatologların en sık karşılaştığı konu akneler. Da çok kadınlarda görülen geç başlangıçlı akneler’in nedeni tam olarak bilinme e de hormonal bozukluklar, yanlış kullanılan kozmetikler, stres, gıdalâr ve bazı ilaçların kullanımı da bu aknelere sebep olabilivor. Görüntüsüyle rahatsızlık veren aknelerle ilgili tüm merak ettiklerinizi uzmanından öğrendik.

Akne, uzun süreli ve sabır isteyen bir tedavi süreci gerektiriyor. Tedavide kullanılan ilaçlar ise aknelerin şiddetine ve nedenine göre düzenleniyor. Aknelerden kalan izlerin cilt soyma işlemi yani peeling ile silinmesi hedefleniyor. Peeling işlemi sonrasında akne izleri azalırken, cildinizin solgun görünümden kurtulması, daha parlak ve sağlıklı bir görünüm kazanması amaçlanıyor. Medical Park Bahçelievler Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Gökhan Okan, akne sorunuyla ilgili sorularımızı yanıtladı.

CİLT YAPISI OLUŞUMUNU NASIL ETKİLİYOR?

Akne yani halk arasındaki söylenişiyle sivilce; ergenlik çağının doğal bir sorunu gibi düşünülse de aslında ergenlik sonrasında da ortaya çıkabiliyor ve hayli baş ağrıtabiliyor. Nitekim son yıllarda cilt hastalıkları hekimlerine ergenlik sonrası başlayan akne nedeniyle başvuran hasta sayısı giderek artıyor.

AKNELER EN ÇOK HANGİ YAŞLARDA GÖRÜLÜR?

Ergenlik akneleri, bazen ileri yaşlara kadar devam ederken, 20’li yaşların ortasında ani başlayan akne şikayetleriyle de karşılaşılabiliyor. Dermatologlar bu tip akneleri “geç başlangıçlı akne” olarak kabul ediyor. Geç başlayan akneler, kadın hastalarda daha sık görülüyor. Çoğunlukla derin yerleşimli ve ağrılı nodüller şeklinde kendilerini belli ediyorlar. Genellikle ağız çevresi, yanaklar, çene altı ve boyunda yerleşiyor. Geç başlayan aknelerin nedeni tam olarak bilinmiyor. Hormonal bozukluklar, yanlış kullanılan kozmetikler, stres, gıdalar ve bazı ilaçlar, aknelerin ortaya çıkmasına neden olabilecek sebepler arasında yer alıyor.

SU BAZLI KOZMETİK KULLANIN AKNELERİN YAŞLARA GÖRE ÇIKIŞ SEBEBİ DEĞİŞİYORMU? 40’LARINDA AKNE YAŞAYAN BİRİ İÇİN TEMEL SEBEP NEDİR MESELA?

Ani başlangıçlı akne, bazen hormonal bir bozukluğun bulgusu olabiliyor. Özellikle geç ortaya çıkan akneleri olan kadın hastalarda; adet düzensizliği, tüylenme artışı ve saç dökülmesi gibi yakınmalar da mevcutsa yumurtalık, böbrek üstü bezi ve tiroit bezi hastalıkları buna sebebiyet verebiliyor. Mevcut olan hormonal bozukluğun tedavisiyle akne lezyonlarında gerileme saptanıyor. Bu durumlarda hastanın kadın doğum hekimleriyle birlikte takip edilmesi gerekiyor. Kozmetikler, geç başlangıçlı aknelerin oluşmasına neden olabilecek bir diğer sebep. Özellikle yağlı kozmetik ürünler, gözenekleri tıkayarak, akne gelişmesine neden olabiliyor. Yağlı saç kozmetikleri de saçlarda ve alın hattında akne gelişmesine sebebiyet verebiliyor.

AKNELİ CİLTLERİN TEMİZLİSİ NASIL YAPMALI? MAKYAJ YAPARKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?

Akneli cilde sahip olan kişilerin yağsız, su bazlı, nonkomedojenik ibaresi bulunan kozmetik ürünleri tercih etmesi gerekiyor. Makyaj mümkün olduğunca az yapılmalı, gece yatmadan önce çıkarılmalı. Geç başlayan akneler bazen kullanılan ilaçlardan dolayı da gelişebiliyor. Kullanılan bazı ilaçlar, cildin yağ dengesini bozarak akne gelişmesine neden olabiliyor. Steroidler, sadece progesteron içeren doğum kontrol hapları ve bazı psikiyatrik ilaçlar akne gelişmesine neden olabilecek şüpheli ilaç gruplan. Akneler bir ilaç tedavisi sonrası başlamışsa, şüpheli olan ilacın mümkünse kesilmesi ya da değiştirilmesi akne lezyonlarında gerilemeyi sağlıyor.

AKNENİN ŞİDDETİNE GÖRE İLAÇ

AKNENİN KAÇ FARKLI TEDAVİ TÜRÜ BULUNUYOR? HANGİ AKNELERE NE GİBİ TEDAVİLER UYGULANIYOR?

Akne, uzun süreli tedavi gerektiren bir hastalık. Kullanılacak ilaçlar aknenin şiddetine göre düzenleniyor. İlaçlar etkisini en erken iki-üç ay sonra göstermeye başlıyor. Bu yüzden hastaların sabırlı olması gerekiyor. Hafif şiddetteki akneler dıştan sürülen antibiyotik içeren kremlerle tedavi edilirken, orta şiddetteki aknelerde ise ağızdan kullanılan antibiyotikler ve hormon dengesini düzenleyici özelliği olan doğum kontrol hapları öneriliyor. Özellikle adet dönemlerinde aknelerinde artma tarif eden hastalarda doğum kontrol hapları en etkili tedavi seçeneği. Şiddetli aknelerde ise yüksek doz A Vitamini tedavisi öneriliyor. Bu tedavi, gebe kalma riski olan kadın hastalarda tavsiye edilmiyor. Dermatoloji uzmanının kontrolünde tedavi yapılması gerekiyor. Periyodik kan tetkikleriyle ilaç dozu düzenleniyor. Akne hastalarının bir kısmı rutin akne tedavisinin yanı sıra psikiyatrik tedaviye de ihtiyaç duyabiliyor. Akne tedavisinde psikososyal faktörleri de göz önünde bulundurmak çok önemli. Sivilceli kişilere, mutlaka psikosomatik yaklaşım gerekiyor. Akneli hastalarda doktor-hasta ilişkisi de önem taşıyor. Ayrıca stres, geç başlayan aknelere neden olan bir diğer önemli etmen. Hastalar özellikle streslerinin yoğun olduğu zamanlarda aknelerde artma tarif ediyor. Stresi çok yoğun kişilerde psikiyatrik destek, aknelerde iyileştirici özelliğe sahip.

MAKYAJLA UYUMAYIN, AKNELERİ ASLA SIKMAYIN!

AKNELERE KARŞI ASLA YAPILMAMASI GEREKEN ŞEYLER NELER?

• Kesinlikle aknelerinizi sıkmayın! Aknelerin sıkılması, o bölgelerde leke ve iz kalmasına neden oluyor. Lekelerin ve izlerin düzelmesi, aknelere göre çok daha zor.
• Mümkün olduğunca az makyaj yapın, gece yatmadan önce mutlaka temizleyin.
• Akne şikayetlerine ilaveten adette düzensizlik ve tüylenme artışı yakınmanız varsa hormonal kökenli akneleriniz olabileceğini unutmayın.
• Cildinizi aknefi ciltler için uygun olan temizleyicilerle günde iki defa temizleyin. Cildi çok yağlı olan kişiler temizlemenin arkasından yağlanma baskılayıcı özelliği olan toniklerle tedaviyi devam ettirmeli.

SİVİLCE İZLERİNİ PEELİNG İLE SİLİN

KAÇ ÇEŞİT AKNE İZİ BULUNUYOR?

Akne izleri iki çeşit. “Hipertrofik skor” dediğimiz akne izleri; deride kaşıntılı, kırmızı ve deri yüzeyinden kabarık lezyonlar şeklinde görülüyor. Deriden çökük, çukur şeklinde akne izleri ise “atrofik skor” olarak isimlendiriliyor. Çukurların derinliği değişebiliyor. Çukurların tedavisi değişik şekilde gerçekleşiyor.

CİLT SOYMA [PEELİNG) İŞLEMİNİN AKNE TEDAVİSİNDEKİ YERİNEDİR?

Cilt soyma işlemi (peeling); akne izlerinin silinmesinde uygulanan etkili bir yöntem. İzin derinliğine göre yüzeysel ya da derin peeling işlemi yapılıyor. Meyve asitleriyle yapılan peeling yüzeysel akne izlerinde tercih ediliyor. Daha derin izlerde orta peeling işlemi fayda sağlıyor. Yara iyileşme süresi yüzeysel peeling yöntemine göre daha uzun oluyor. Kişinin peeling sonrası güneşten kaçınması gerekiyor. Üçer haftalık ara periyotlarda meyve asitli peeling işlemi tekrarlanıyor. Daha derin izlerde uygulanan orta peeling işlemi ise altı ayda bir tekrar ediliyor. Peeling işlemi sonrası akne izlerinde azalmanın yanında ciltte parlak bir görünüm kazanılmış ve aknelerden kalan lekelerde de hafifleme sağlanmış oluyor.

SAĞLIKSIZ BESLENME AKNEYE YOL AÇIYOR MU?

Beslenmenize dikkat edin. Gıdalar aknenin tek nedeni olmasa da akneyi devlendirici sebep olabiliyor. Akneli hastalar yüksek glisemik indeksli gıdalardan uzak durup, düşük glisemik indeksli gıdaları tercih etmeli. Omega-3 ve Omega-6 tüketimini arttırın.

Balık, yeşil yapraklı sebzeler, soya yağı, deniz ürünleri bu açıdan yoğun gıdalar. Akne üzerinde diğer etkili olan gıda çeşidi yağlı süt ürünleri. Yağlı süt ürünleri hormon içeriklerinden dolayı akneleri olevlendirebiliyor. Süt ürünlerinin yarım yağlı olanlarını tüketmeye özen gösterin. Şüpheli gıdalarla aknelerinde artma tarifeden hastalar o gıdalardan uzak durmalı.

Deran Çetinsaraç