Sağlıklı Yaşam İçin Hamamın Faydaları

Türk Hamamı Osmanlı hekimleri hamamda yıkanmanın sağlığı korumak açısından birinci derecede olmasa da önemli şartlardan biri olduğu fikrindedirler; “Ömrün sağlıklı devamı için hamamda yıkanmak olmazsa olmaz kurallardan değilse de sıhhat için gereklidir.”

Hamam banyosunun önemini şöyle vurgularlar; Hamamda yıkanmak vazgeçilmez kurallardan değilse de, insan akıl yolu ile iyiyi fark etme ve zararlıdan uzaklaşma kabiliyetini kullanarak bu arınma şeklini de tercih etmelidir. Bunu bilmeli ve uygulamalıdır. Bu uygulamanın sürekli olması da gerekir. Hamam; ömrü uzatmaz fakat sıhhatli olmaya, vücudun sağlığına ve tüm bedene faydalıdır.

Hamamın Sahip Olması Gereken Özellikler

Hamamın insan sağlığına faydalı olabilmesi için bazı özelliklere sahip olması gerekir. Öncelikle hamamın binasının eski ve kubbelerinin yüksek olması istenir. Hamamın binası ne kadar eski ise o kadar iyidir. Hekimlerin çoğu hamam binasının hiç olmazsa kırk yıllık olması gerektiğini belirtirler. Hamamın kubbelerinin geniş ve yüksek . olması da özellikle istenen şartlardandır. Kubbelerinin tepesi de kil ile sıvanmış olmalıdır.

Hamamın olmazsa olmazı suyunun tatlı su olmasıdır. Eski hekimler bu konuyu şöyle ifade ederler; “Bilgil imdi kim hamamın eyüsü tatlı suyla işleyen hamamdır”. Akan suyun tatlı, kaliteli su olması ve hamam suyunun çok sıcak ve çok soğuk olmaması gerekir. Hamamda akan suyun sıcaklığı normal, özellikle ılık olması gerekir.

Hamamın Bölümleri

Hamamda birbirine açılan başlıca üç bölüm vardır. Bu üç bölüm farklı mekânlar ve farklı özelliklerdedir ve öyle olmalıdır. Hamamcı bunlara dikkat etmelidir. Hamama girildiğinde ilk bölüme “Dışarı kısım” denir. Dışarı kısım “Nemli ve soğuk” özelliktedir. Burası hem serinlemeye hem de ter atmaya yarar. Buradan geçilince “Orta kısım” gelir. Hamamın orta kısmı “Sıcak ve nemli” özelliktedir. Buraya gireni sıcak hava hem kızdırır, hem terletir. Hamamın en içerisindeki bölümü “İçeri evi (halvet)” dir. İçeri evi çok “Sıcak ve kuru” özelliktedir. Buraya gelenleri hem kızdırır hem de kurutur. Hamama dışarıdan girilirken her bölümde bir müddet kalarak girilmeli, çıkarken de her bölümde bir müddet durarak çıkılmalıdır.

Hamamın Faydaları

Hekimlerin hemfikir oldukları konu; hamamda yıkanmanın vücuda çok faydalı olduğudur. Vücutta birikip atılamayan birçok maddenin atılmasında hamam önemli bir yoldur; “ Hammâmın hasiyeti bu-dur ki; bedenin fazlaların tahlîl eder” denilerek sağlıklı yaşamda çok önemli olan vücutta birikip atılamayan ve ileride hastalık yapabilecek maddelerin atılmasında hamamın çok önemli bir yardımcı olduğu vurgulanır.

Hamamda yıkanmak öncelikle vücudun atamadığı ve atılması gereken bir takım fazlalıkların deri yoluyla atılmasına yardımcı olmaktır. Hamama girmek; deriyi temizler, yumuşatır, derideki gözenekleri açarak buharlaşan maddelerin atılmasını sağlar.

Derideki gözeneklerden atılan maddelerin bir faydası; kas ağrıları, vücutta dolaşan yel ağrılarına mani olmasıdır. Hamama gidenlerde bu ağrılar tedavi olunur. Kas ağrılarına sebep olan yellerin geçmesinde kasları gevşetir.

Hamamda yıkanmanın diğer faydası sıcak hava ile vücutta olan hıkların pişmesinde olgunlaşmasında yardımcı olmaktır. Bu pişen maddeler vücut tarafından kullanılır, kullanılmazsa atılır. Alınan gıdaların pişmesi yani vücudun kullanacağı hale gelmesinde hamam yarar sağlar.

Vücut derisinin güzelleşmesinde de hamam faydalıdır. Derinin tam olarak temizlenmesini sağlar, deriyi yumuşatır, nemlendirir ve deriyi arındırır. Deride olan bir takım hastalıkların tedavisinde de hamam faydalıdır. Derideki kaşıntı, sivilce, çıbanlara faydalı, hatta uyuzu dahi tedavi eder; geçirir.

Hamamda yıkanmak ishalin kesilmesinde yardımcı olur. İshale faydalıdır. Hamamın çok önemli faydalarından biri de yorgunluğu giderip uyku getirmesidir.

Ayrıca; bedeni nemlendirir, ağrılan geçirir, günlük ateşlenmeleri giderir, hummaya yani bir çeşit ateşli hastalığa da iyi gelir ve eski sıtmaları yok eder.

Hamamın Kuralları

Osmanlı hekimleri ılık sıcaklıktaki hamama girip fazla kalınma-dan yıkanılıp çıkmanın insan ruhunu ferahlattığı, bedeni kuvvetlendirdiği, insanın kendini rahat ve hafif hissettiği konusunda hemfikirdirler.

Hamama girmenin usulü; hemen sıcak bölüm yani iç kısma (halvet) girmeyip, diğer bölümlerde biraz kalarak sıcak bölüme geçmek, çıkarken de her bölümde biraz kalarak, vücudu alıştırarak çıkmaktır.

Hamamın kurallarına uyularak girilirse insana şenlik verir, gücü kuvvetlendirir, yorgunluğu giderir ve kokuşmayı yok eder. Hamamda kalma süresi uzatılmazsa ruhu ve gönlü ferahlatır. Ancak aksi takdirde zararı olacağı bildirilir.

Hamamın önemli kurallarından birisi da hamam içindeyken ve çıkınca hemen su içmemek gerektiğidir. Hamamdan çıktıktan sonra bir müddet daha susuzluğa sabrediknelidir.

Kurallardan bir diğeri hamamdan çıkıLnca üşütmemeye dikkat etmektir. Giyilen kıyafeti hamam ve dışarısının sıcak farkını düzenleyecek şekilde ayarlanmalıdır. Özellikle kış günlerinde soğuktan sakınmalı, kalın giysiler giyilmelidir. Ayrıca hamamdan çıkılınca kış günlerinde öd ağacı, amber ağacı, yaz günlerinde de gülsuyu koklanması-nın çeşitli faydaları vardır.

Hamamın önemli kurallarından bir diğeri başa çok sıcak su dökül-memesidir. Kafaya sıcak su dökmek beyine ziyan verir ve zararlı hıkları doğurur.

Hamamın kurallarından biri de hamamdan çıkılınca kurulanmak gerekir. Hekimler kurulanmaya çok önem verirler. Özellikle, boyun çevresi, kulak arkası, kol altları, koltuk bölgesi ve uyluk aralarını çok iyi kurulanmalı ve beden nemli bırakılmamalıdır.