Sevgililer Günü ve Pandemi
İNSAN can derdinde iken kimin aklına çiçek gelir demeyin. Evlerde daha çok zaman geçirilen bu dönemde yaşadığımız mekanları renklendirmek, sevdiklerimizi hatırladığımızı çiçek ile göstermek, yaşanan olağanüstü durumu normalleştirmek için uygun bir araç. Sevgililer Günü önümüzdeki hafta. Fakat biz piyasa hareketlensin diye bu haberimizi bu hafta yaptık. Salgın kısıtlamaları devam ediyor. Henüz hafta sonu yasaklarının açılmasıyla ilgili net bir tarih yok. Bu nedenle 14 Şubat hediyeleri de ağırlıklı olarak çiçek olacak gibi görünüyor. Çiçekçilik sektörü, bu yıl farklı bir havada kutlanacak olan Sevgililer Günü’ne hazır…
YILIN MODASI ŞAKAYIK VE LALE
İstanbul Reşitpaşa’daki Ribbon Flowers&Design, çiçek siparişi ve haftalık çiçek üyelik servisinin yanı sıra, davet ve lansman gibi çeşitli organizasyonlara çiçek tasarımları ve konsept danışmanlığı yapan bir firma. Yedi yıldır hizmet veren firma, perakende, online satış ve sipariş üzerine çiçek dağıtımı gerçekleştiriyor. Yalova ve İzmir çevresinin çiçek yetiştiriciliği için çok elverişli olduğunu söyleyen firmanın kurucu ortağı Ömer Üçer, genellikle gerbera, antoryum, lisiyantus, erengül ve karanfilin yerli üretildiğini, bazılarının ise ithalatının yapıldığını söylüyor.
Lüks çiçek segmentinde sektörün önde gelen üç oyuncusundan biri olduklarını iddia eden Üçer, kuruldukları günden bu yana her yıl minimum yüzde 30 büyüdüklerini söylerken, online tarafta ise üç kat büyüme kat ettiklerini ifade ediyor.
Pandeminin başında satışlarda gerileme olduğunu, ancak sene sonunda belirgin bir artış yakaladıklarını sözlerine ekleyen Üçer, “Çiçek fiyatlarımız 250 ile 500 TL arasında değişiyor” diyor. 14 Şubat’ın bu yıl talihsiz bir güne denk geldiğini söyleyen Üçer, “Yasaklar kalkmazsa perakende satış çok az olacak. Fakat biz müşterilerimizin evlerine servis yapacağımız için satışlarımız etkilenmeyecek” diyor. Bir ay önceden yeterli stoğu hazırladıklarının bilgisini paylaşan Üçer, bu yıl şakayık ve lalenin moda olduğunu söylüyor.
Piyasada kaliteli bir çiçekçi açmanın bedelinin 250 ile 400 bin TL arasında değiştiğini söyleyen Üçer, “Son senelerde çiçekçi açmak moda oldu. Iş gözüktüğü kadar kolay değil. Raf ömrü çok kısa olan hassas bir ürünle çalışıyoruz. Bu sektöre girmek isteyenlere tavsiyem, önce oturmuş bir işletmede minimum 2-3 sene tecrübe kazanmaları ve rekabetin daha az olduğu bölgeleri seçmeleri. Devlet destekleri ne yazık ki sınırlı” diyor. Üçer, Türkiye’nin daha çok çiçek çeşidi üretme potansiyeli olmasına rağmen, sektörün büyük yatırım gerektirmesi nedeniyle üretimin sınırlı kaldığını söylüyor ve “Ülkemiz çiçek tüketimi açısından oldukça geride. Bunun sebeplerinden biri, çiçek nedensiz yere evi güzelleştirsin diye alman bir şey değil daha çok özel günlerde gönderilen bir hediye olarak kabul ediliyor” diyor.
“ZOR VE RİSKLİ BİR SEKTÖR”
15 yıldır hizmet veren Yalova Flower toptan olarak doğrudan seradan satış yapan bir firma. Yıllık üretim kapasitesi 300 ile 500 bin adet arasında değişiyor. Ülkemizin çiçek yetiştiriciliğinde konumunun ve hava şartlarının çok uygun olduğunu söyleyen işletme sahibi Ercan Çınara, ihracatın artması gerektiğini vurguluyor. Sadece karanfil satışı gerçekleştirdiklerinin altını çizen Çınara, genellikle Rusya, Azerbaycan ve Romanya gibi ülkelere ihracat yaptıkları bilgisini paylaşıyor. Çiçekçiliğin oldukça zor ve riskli bir sektör olduğunu dile A getiren Çınara, bunun sebebinin ise ihtiyaç skalasında en son olmasına ve krizden en ı çok etkilenmesine bağlıyor.
Bir başka dezavantaj ise kesme çiçeklerin raf ömrünün çok kısa olması. Karanfil fiyatlarının günlük mezattan belirlendiğinin bilgisini paylaşan Çınara, mezat yöneticilerinden şikayetçi. Mezat düzeninin çiftçileri korumadığını söyleyen Çınara, mezat yöneticilerinin sadece kendi nemalarının peşinde olduğunu vurguluyor. Çınara, “Tarım ilaçlarının fiyatı her yıl 2-3 kat arttı. Zam yapamıyoruz çünkü vatandaş için çiçek almak zorunlu değil” diyor.
“ÖNCE SANAL MAĞAZA AÇIN”
21 yıldır sektöre hizmet veren Akdoğa Süs Bitkileri uzun yıllardır ülke çapında bahçe market- lerin tedariğini sağlıyor. Iç mekan ve mevsimlik bitki üretiminde önde gelen firmalar arasında yer alıyor. Yıllık yüzde 10 büyüme hedefi olan firmanın kurucularından Mahmut Togan, ihracatlarının çoğunlukla Gürcistan, Azerbaycan ve Irak’a olduğunun bilgisini paylaşıyor. Geçen yılı salgın nedeniyle belirsizlik içinde bitirdiklerini söyleyen Togan, “Belirsizlikler satışımızın büyük bölümünü gerçekleştirdiğimiz bahar aylarına denk geldiği için satışlarımız ve kârlılığımız olumsuz etkilendi. Bu yılı belirsizlikler aşılana kadar küçülerek ve minimum hasarla atlatmayı hedefliyoruz” diyor, Belirsiz bir 14 Şubat geçireceklerinin altını çizen Togan, “Sevgililer Günü’nün pazara geldiği yıllar satışların düşük olduğu yıllardır” diyor. Stok çalışmasına Ocak sonunda başladıklarını ifade den Togan, yeterli hazırlık yaptıklarını sözlerine ekliyor. Togan bu yıl sosyal medyanın etkisiyle monstera (deve tabanı), begonya türleri, pile (para çiçeği), sukulent, kaktüs türleri ve starlitzia’nın öne çıktığını hatırlatıyor.
Her bütçeye uygun çiçeğin i olduğunu söyleyen Togan, “1 TL’den başlayıp 10 bin 5 TL’ye varan fiyatlarla farklı tür ve boyda bitki alınabilir” diyor. Togan, son olarak yeni işletme kuracaklara şöyle sesleniyor: “Çiçekçi açmanın en kolay ve en popüler yöntemi sanal mağazalar aracılığı ile açılan işletmeler. Hızlı bir şekilde çoğaldığını görüyoruz.”
KÜÇÜK SÜRPRİZLER HAZIRLADIK”
Peyzaj Burada Online Bahçe Market, Türkiye’nin her yerine kargo ve kendi lojistik araçları ile gönderim yapıyor. Firma yurtdışı pazarlara açılmak için çeşitli projeler üzerinde çalışıyor. Ürün skalasını sürekli artırdıklarının altını çizen firmanın Yönetim Kurulu Başkanı Selman Çetin, sektörün özellikle Ortadoğu ve Avrupa pazarlarında önemli noktalara geldiğini vurguluyor. Çetin, Bakanlık, oda, şirket ve kooperatiflerin Türkiye’nin adını tüm dünyaya tanıttığını ve sektörün bacasız bir sanayi olduğunu ifade ediyor. Pandemi ile offline mağaz< yerini online mağazaların aldığını söyleyen Çetin, 14 Şubat haftasında yıllık ciroların en az yüzde 20’sinin kazanılacağını düşünüyor.
Çiçek fiyatlarının 5 TL ile bin TL arasında değiştiğinin bilgisini veren Çetin, yeterli stok yaptıklarını ayrıca küçük sürprizler hazırladıklarını söylüyor.
“14 Şubat Genelgesi”
İçişleri Bakanlığı, valiliklere “Sevgililer Günü”nü de kapsayan 12-14 Şubat tarihlerindeki kısıtlamalara yönelik ek genelge gönderdi. Genelgeye göre çiçek satışı yapan işyerleri 12 Şubat 20.00-24.00 saatleri arasında evlere servis, 13-14 Şubat 10.00-17.00 arasında işyerinden ve evlere servis, 17.00-24.00 arasında ise sadece evlere servis şeklinde hizmet verebilecek.
Önemli uyarı
Firma sahipleri işletme kurma bedelinin 250 bin ile 400 bin TL arasında değiştiğini söylüyorlar. Gözüktüğü kadar kolay olmayan bu sektör için önce tecrübe kazanmanın ve rekabetin daha az olduğu bölgeleri seçmenin çok önemli olduğu uyarısını yapıyorlar.
Ahmet DÜNDAR / Süs Bitkileri Üreticileri Alt Birliği (SÜSBİR) Yönetim Kurulu Başkanı
“90 ülkeye ihracat”
Canlı bitkilerin de içinde olduğu süs bitkileri sektörünün üretim değeri yaklaşık 5.5 milyar TL, dış ticaret hacmi ise 130 milyon dolar. Dış ticaret hacminde son yıllarda gerileme oldu; sebebi ithalattaki azalış. İhracat ise her yıl istikrarlı bir büyüme var. 2020 ihracatımız 83 milyon dolarken ithalatımız 40 milyon dolar oldu. Perakende sektörünü bilemem ama süs bitkileri üretimi için özellikle sera maliyetleri oldukça yüksek. Tarım Bakanlığı’nın kırsal kalkınma destekleri ve Ziraat Bankası’nın düşük faizli yatırım kredileri mevcut. Pandeminin başlangıcında sektör zor günler geçirdi, ancak bir süre sonra çiçeklere ilgi arttı. Bu süreç bizlere süs bitkilerinin insan psikolojisindeki olumlu etkilerini hatırlatmamıza vesile oldu. Bu Sevgililer Günü’nde de kısıtlamalara rağmen insanların tercihlerini çiçekten yana kullanacağını düşünüyorum.
İsmail YILMAZ / Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yön. Kurulu Başkanı
“Krizi atlatmayı başardık”
Sektör ihracatı her yıl düzenli olarak artıyor. 2020’de ihracatımız 106 milyon 156 bin dolar oldu. Küresel olarak toplam 21 milyar dolar değerinde süs bitkileri ihracatı yapılıyor. Ülkemiz küresel ihracat pazarında 23’üncü sırada. Sektörümüzde 100 bin kişi doğrudan, 500 bin kişi dolaylı istihdam ediliyor. Süs bitkileri sektörünün önemli ihracat pazarları sırayla Hollanda, Özbekistan, Almanya, Azerbaycan, Türkmenistan, İngiltere, Irak, Gürcistan, Bulgaristan ve Kazakistan. Canlı bitkiler ürün grubunda, geçtiğimiz yıl 58.3 milyon dolar değerinde ihracat gerçekleşti. Özbekistan, Azerbaycan, Almanya ve Türkmenistan canlı bitkileri ihracatında en önemli pazarlarımız. Kesme çiçekler ürün grubu ihracatında ise 2020’de yüzde 3 ihracat artış oldu ve 36.7 milyon dolarlık ihracat gerçekleşti. Süs bitkileri sektörü Covid-19 salgınından en çok etkilen sektörlerden biriydi, ancak hükümet destekleri, sektörümüzdeki beraberlik duygusu ve ihracatçıların yoğun çabalarıyla krizi atlatmayı başardık. 2021’de süs bitkileri ihracatımızın 125 milyon dolar olmasını hedefliyoruz.
Merve YILMAZ
