Yeni Yıl Alışveriş Çılgınlığı

İstese de istemese de hemen herkes yılbaşının sihirli havasına kendini kaptırır. Pagan çağlarda en uzun gecenin geride kalması kutlanırmış. Modern dünya ise yeni yılı alışveriş çılgınlığını doyasıya yaşayarak karşılıyor…

“’Me olur, alışverişe gelmeyin”

YENİ yıl alışverişi deyince akla ABD geliyor. Bu, alışveriş değil adeta bir çılgınlık olarak görülüyor. On milyonlarca kişi, akrabalarına, tanıdıklarına, sevdiklerine bir şeyler alıp hediye etmek için mağazalara akın ediyor. Ülkede binlerce mağaza, sadece aralık ayında satış yapabilmek için bir aylığına kurulup kapanıyor. Dev zincir mağazalar bile yıllık cirolarının yüzde 30-40’mı aralık ayında yapıyor. Tüketiciler çok ucuza alışveriş yapmanın keyfini sürerken üreticiler de depolarını boşaltıp yenileme fırsatını yakalıyor. Piyasa gözlemcileri, bu alışveriş çılgınlığı ile ilgili bazı saptamalarda bulunmuş. Buna göre alışveriş yapanların bir bölümü, ileride normal fiyata satabilmek için ucuza ürün alıyor. Bunların oranını saptamak mümkün değil. Diğer taraftan hediye alanlar da bu ürünleri yedi-sekiz ay sonra garaj satışında elden çıkarmaya çalışıyor.

3 TRİLYON DOLAR HARCANACAK

Hal ne olursa olsun, aralık ayı dünya ekonomisi için hayli canlı bir ay. Bütün dünyada ortalama üç trilyon dolarlık alışveriş yapılacağı tahmin ediliyor. Dünya nüfusunun en az dört milyarı, bu ay içinde bir şeyler satın alma çabasında. Burada en büyük pay, Amerikalılara ait. Tahmini alışveriş hacmi, 360 milyar dolar. Bu da, kişi başma bin 200 dolardan fazla harcama anlamına geliyor. Alışverişin 96-98 milyar dolarlık bölümü internet üzerinden olacak. Daha önce yapılan kamuoyu yoklamalarında halkın yüzde 66’sı, online olarak alışveriş yapacağım açıklamış olmakla birlikte çoğu, mağazaya gidip alacağı hediyeyi bizzat incelemek istediğini belirtti.

Fakat alışveriş yapmak, herkese kendini iyi hissettirmiyor. Her beş Amerikalıdan biri, hediye vermeyi eğlenceli bulmuyor ve mesaj çekmeyi, telefon açmayı, sembolik bir hatıra vermeyi tercih ediyor.

Yine aynı yoklamalara göre, mağazalara koşanlar, ne hediye alacaklarına mağazada karar veriyor. Çoğunlukla da giyim eşyası satın alıyor. Ne yazık ki hediyelerin hepsi beğenilmiyor. Aralık aymda alman ürünlerin yüzde 19’u, ocak ayının ilk haftasında mağazaya iade ediliyor ya da değiştiriliyor.

VELEN ADINDA BİR KÖY

Alışveriş çılgınlığının ABD ile sınırlı olmadığını unutmamak gerek. Avrupa, Uzakdoğu, Latin Amerika da bu çılgınlığın içinde. Herkes, yeni yıldan nemalan-mamn peşinde. Ancak Almanya’nın Hollanda sınırına yakın küçük kasabası Velen için durum hayli farklı. 125 bin kişinin yaşadığı bu kasaba, 85 milyon Alman vatandaşının ilgi odağı. Sadece Almanlar değil, Belçikalılar ve HollandalIlar da bu kasabaya akın ediyor. Yetkililer, “N’olur gelmeyin” diye tweet atıp duruyor. Çünkü kasaba, bu kadar kalabalığı kaldıracak genişliğe ve altyapıya sahip değil.

Velen’i ziyaret edenler, adeta peri masallarındaki bir dünyada buluyorlar kendilerini. Rengarenk ışıklarla süslenmiş bütün kasaba, dev bir açık hava pazarı konumunda. Alman gazetesi Westdeutsche Allegemeine Zeitung’a göre on binlerce insan, kasabaya ulaşabilmek için her yönden Velen’e giden yollarda, kilometrelerce kuyruk oluşturuyor.

İstatistiklere göre Velen, bir kasaba bile değil. “Hamlet” dedikleri, kasabadan daha küçük bir yerleşim birimi.

Kölner Stadt Anzeiger gazetesine göre de Velen, aralık ayında Almanya’nın en çok ziyaret edilen köyü. Gazete, Velen’e giden ziyaretçi sayısının her yıl katlanarak arttığını ve bütün Alman vatandaşlarının burayı ziyaret etmek istediğini belirtiyor.

Avrupa’nın en güzel yeni yıl pazarları

KOLN (ALMANYA)

Her yıl dört milyon kişi, Köln Katedrali önündeki meydanda açılan pazarı ziyaret eder. Almanya’nın en popüler pazar yerlerinden biridir. Sadece satış yapılmaz. Halkın ilgisini çekecek sahne gösterileri de düzenlenir. Bunun için cep telefonu uygulaması bile vardır. Almanlar bu uygulamadan, pazarın neresinde ne olduğunu öğrenir, deneyimlerini paylaşır.

KRAKOW (POLONYA)

Kurulan pazar yeri, eski Krakow’un merkezi bir konumunda olur.

Hediyelik eşya arayanlar, soğuktan şikayet ederlerse içlerini ısıtacak sıcak içecekler de bulabilirler. Yıllık yarışmalar gibi değişik atraksiyonlar düzenlenir. Bu gelenek, 1937 yılından beri sürmektedir.

VİYANA (AVUSTURYA)

Geleneksel pazarları, Schotten Kilisesi önündeki meydanda olur. Fakat bu pazarın, giderek uluslararası şirketlerin satış yeri haline geldiğini fark eden Avusturya hükümeti, 1987’de aldığı bir kararla pazarın sadece yerel üreticilere açık olacağını duyurdu. Pazarda el işleri, cam dekorasyonlar, geleneksel giysiler gibi Avusturya’ya özgü ürünler satılıyor.

BASEL (İSVİÇRE)

İsviçre’nin en geniş pazar yeridir.

Barfüsserplatz’da kurulur. Bu meydana çıkan yol da Avrupa’nın ışıklandırılıp süslenmiş en uzun yoludur. 180 kadar bireysel kulübede yöresel ürünler satılır. Aslında burası herkese açıktır. Tahta oyuncaklardan vegan ürünlere, biblolardan Kızılderili el işlerine kadar her şey satışa sunulur.

STRASBOURG (FRANSA)

Yeni yıl pazarının buradaki adı, “Christkindelsmaerik”dir.

Fransızca bir kelime değildir ama burada böyle söylenir. Tam 448 yıldır bu pazar her aralık ayında kurulur. Burası da eski Strasbourg’un merkezi bir konumundadır.

BRUGES (BELÇİKA)

“Grote Markt” (Büyük Pazar) meydanında konumlandırılır.

Fakat eski kentin neredeyse tamamında evler ve işyerleri ışıklandırılır. Geceleri bütün kent, bir karnaval havasına bürünür. Yollar kapatılmaz. Tam tersine atlı arabalara izin verilir. İsteyenler, bu arabalarla kısa bir kent turu yapabilir.

MADRİD (İSPANYA)

“Plaza Mayor” (Büyük Meydan), her yıl pazarın kurulduğu alandır. İspanyollar bu pazarı, yeni yılın ilk haftasında da sürdürürler. Çünkü kapanış günü “Krallar Geçit Töreni” düzenlenir. Aslında üç bilge kişiyi temsil eden üç kral, halka hediyeler dağıtır. Bu gösteri televizyonlardan bile naklen yayınlanır.

LONDRA (BİRLEŞİK KRALLIK)

Almanlar, yeni yıl pazarı ve eğlencelerini İngilizlere ihraç etmiş gibidir. Pazar yeri Hyde Park’tadır.

Pazarın en gözde ürünü, Alman sosisidir. Buz pateni yapılan geniş bir alanı, büyük bir dönme dolabı ve roliercoaster’lar, bu şovu tamamlar. “Sihirli Buz Krallığı” etkinliğinde de, buzdan yapılmış eserler sergilenir.

GOTHENBURG (İSVEÇ)

İsveç’in en büyük pazaryeri buradadır. Beş milyondan fazla lamba, bu etkinliği aydınlatır. Ağaçlar bile ışıklandırılıp süslenir. Müzik ve tiyatro gösterilerinin yanı sıra misafirler isterlerse geyiklerin çektiği kızaklarda küçük yolculuklar yapabilirler.

NURNBERG (ALMANYA)

Bu kentteki gelenek, 1628 yılından beri sürmektedir. Kent, tepeden tırnağa süslenir, ışıklandırılır. Renkli dekorlarla süslenen kentin neredeyse tamamı açık hava pazar yerine döner. Pazarın spesiyalitesi ve hakimi ise “Nürnberger Lebkuchen”dir. Zencefilli esmer bir ekmeğe benzeyen bu çöreğe herkes bayılır.

ALEVRİGEL